Strona łączy funkcje formularza do edycji / modyfikowania danych oraz raportu z obliczeń.
Zawiera następujące pola oraz tabele:
Komentarz
Pole tekstowe, do którego można wprowadzić opis tekstowy / komentarz (bez ograniczeń w liczbie znaków).
Dane
Tabela służy do gromadzenia oraz edytowania danych liczbowych. Sposób postępowania:
Do pola tekstowego w kolumnie oznaczonej domyślnie xref wprowadzamy wartość odniesienia mierzonej wielkości
(np. stężenie analitu w certyfikowanym materiale odniesienia, stężenie analitu wzorcowego w próbce wzbogaconej, wartość uzyskaną
metodą odniesienia, wartość pochodzącą z przewidywań teoretycznych itp).
Przyciskiem otwieramy w nowym oknie formularz (Wyznaczanie średniej i niepewności std. Xeksp)
przeznaczony do wprowadzenia serii powtórzonych wyników pomiaru uzyskanych za pomocą sprawdzanej procedury pomiarowej dla próbki,
którą charakteryzuje wprowadzona w kroku nr 1 wartość xref.
Wyniki (co najmniej 3) gromadzimy w polu domyślnie oznaczonym xeksp, i lub y0 (jeśli do obliczeń jest zaangażowana krzywa kalibracyjna).
Przycisk inicjuje obliczenia, które w postaci wartości średniej i niepewności standardowej
trafiają do odpowiednich komórek w kolumnach oznaczonych odpowiednio xeksp, śr i u(xeksp) w tabeli w oknie podstawowym.
Przycisk , znajdujący się w formularzu (Wyznaczanie średniej i niepewności std. Xeksp),
uruchamia sprawdzenie wprowadzonej serii wyników (minimum 3 wyniki powtórzeń) na błąd gruby za pomocą
testu Grubbsa. Efektem jest wygenerowany komunikat o istnieniu lub braku wyniku odstającego dla trzech poziomów ufności (95, 99 oraz 99.7%).
Wyniki powtórzonych pomiarów nie są domyślnie wyświetlone. Przycisk
/
pozwala na ich wyświetlenie / ukrycie w tabeli danych.
Przycisk
umożliwia edycję / modyfikację danych wprowadzonej serii wyników.
Usunięcie całego wiersza w tabeli danych (serii wyników wraz z innymi danymi dla tej serii) następuje po naciśnięciu
×.
Uruchomienie wykonania obliczeń następuje przez naciśnięcie przycisku .
Aby przeprowadzić analizę obciążenia procedury pomiarowej należy zgromadzić co najmniej 3 zestawy danych xref - xeksp
lub 4, jeśli jedna z wartości xref jest równa zero (np. pomiary dla ślepej próbki lub próbki niewzbogaconej).
Dokładność obliczeń determinuje wartość wskazana w polu rozwijanym
Liczba cyfr znaczących w wynikach obliczeń
Domyślnie ustawione jest 8. Wskazana wartość określa maksymalną ilość cyfr znaczących, z jaką wyświetlane będą
wszystke rezultaty obliczeń na stronie.
Funkcja odzysku
Jednoczesne określenie wielkości błędu systematycznego stałego i proporcjonalnego wymaga poszukiwania korelacji liniowej (tzw. funkcji odzysku)
między odpowiadającymi sobie wartościami xref i xeksp. Obliczenia funkcji odzysku można prowadzić w dwóch trybach.
Pomiary dla próbek wzbogaconych dodatkami wzorca / Wartości eksperymentalne pomniejszone o wartość dla xref = 0,
jeśli wśród wprowadzonych danych liczbowych w tabeli znajduje się zestaw zawierający xref = 0 (pomiar dla próbki niewzbogaconej lub ślepej próbki).
Korelacja będzie poszukiwana między wartościami xref i dxeksp, gdzie dxeksp,i = xeksp,i - xeksp,0,
gdzie xeksp,0 to wartość uzyskana eksperymenatlnie dla xref = 0.
Pomiary dla próbek wzorcowych / Wartości eksperymentalne oryginalne (bez przekształceń).
Korelacja będzie poszukiwana między wartościami xref i xeksp dla wszystkich wprowadzonych danych bez przekształceń.
Dane do obliczeń
(tylko w przypadku wybrania opcji "próbki wzbogacone" w formularzu "Wybór metody" lub opcji
"Wartości eksperymentalne pomniejszone o wartość dla xref = 0" w przypadku obliczeń prowadzonych w oparciu o krzywą kalibracyjną)
Tabela grupuje odpowiednio przekształcone dane do obliczeń funkcji odzysku. Zawiera wprowadzone wartości odniesienia wielkości mierzonej
(w kolumnie domyślnie oznaczonej xref), wartości uzyskane eksperymentalne pomniejszone o wartość dla xref = 0
(w kolumnie domyślnie oznaczonej dxeksp) oraz ich niepewności standardowe (w kolumnie domyślnie oznaczonej u(dxeksp)).
Regresja liniowa zwykła
Sekcja zawiera następujące elementy:
Równanie funkcji odzysku zgodnie z zadeklarowanym trybem obliczeń.
Wykres - plik graficzny (w formacie PNG) ilustrujący punkty oraz wykres dopasowanej funkcji odzysku wraz z liniami przedziału ufności.
Poszukiwanie zależności określonej równaniem funkcji odzysku odbywa się metodą regresji liniowej zwykłej
dla 95% przedziału ufności.
Współczynniki regresji, tj.: współczynnik nachylenia prostej wraz z przedziałem ufności, współczynnik przecięcia prostej wraz z przedziałem ufności,
niepewność standardowa wsp. nachylenia, niepewność standardowa wsp. przecięcia, resztowe odchylenie standardowe, współczynnik determinacji i współczynnik korelacji.
Błąd systematyczny w pomiarach
Tabela zawiera informacje o istnieniu lub braku błędu systematycznego proporcjonalnego i/lub stałego w pomiarach reprezentowanych danymi wprowadzonymi do tabeli Dane.
Wykrywanie błędu systematycznego polega na przeprowadzeniu właściwie zaprojektowanych testów istotności t-Studenta. Badana jest statystyczna istotność
różnic R i 1 (dla błędu proporcjonalnego) oraz Δ i 0 (dla błędu stałego). Parametr R (zwany również odzyskiem), liczbowo równy współczynnikowi
nachylenia funkcji odzysku, określa wielkość błędu systematycznego proporcjonalnego. Wartością oczekiwaną R jest 1. Reprezentuje ona sytuację, w której
brak jest błędu systematycznego proporcjonalnego. Parametr Δ, liczbowo równy stosunkowi współczynnika przecięcia i nachylenia
funkcji odzysku, określa wielkość błędu systematycznego stałego. Wartością oczekiwaną Δ jest 0. Reprezentuje ona sytuację, w której
brak jest błędu systematycznego stałego.
Odpowiednio skonstruowane statystyki testu dla R i Δ, odpowiednio tR i tΔ, są porównywane z wartością krytyczną t rozkładu Studenta
(tkryt) dla 95% poziomu ufności i (m - 2) stopni swobody, gdzie m - liczba punktów wziętych do obliczeń regresyjnych funkcji odzysku.
Istnienie istotnych różnic między R i 1 i/lub Δ i 0 (czyli obciążenie pomiarów błędem systematycznym proporcjonalnym i/lub stałym) zaznaczone jest
kolorem czerwonym. Brak istotnych różnic jest zaznaczony kolorem zielonym.
Budżet niepewności
Prezentowany w tej sekcji budżet niepewności jest tylko fragmentem budżetu niepewności dla zastosowanej procedury pomiarowej, uwzględniający zidentyfikowane w trakcie
badania obciążenia pomiarów źródła niepewności (R i Δ).
Sekcja zawiera równanie modelowe mierzonej wielkości uwzględniające poprawki na błąd systematyczny w postaci:
xkor = xpr / R + &Delta,
gdzie xkor to skorygowany o efekty obciążenia wynik pomiaru (wyznaczania) wielkości mierzonej, a xpr oznacza wynik pomiaru
(wyznaczania) wielkości mierzonej zrealizowany na podstawie danej procedury pomiarowej, zwykle funkcja innych zmiennych i parametrów.
Poniżej znajduje się tabela budżetu niepewności dedykowana zidentyfikowanym w procesie badania obciążenia wpływom błędu systematycznego
proporcjonalnego (R) i stałego (Δ).
W górnej części strony znajduje się ponadto zestaw przycisków. Funkcje przypisane poszczególnym przyciskom są przedstawione poniżej.
Przycisk
Funkcja
zamyka stronę wynikową, kasuje wszystkie dane i kieruje do strony głównej modułu, tj. do formularza Wybór metody.
otwiera okno dialogowe drukowania odpowiednio sformatowanej strony wynikowej.
zachowuje stronę wynikową w postaci pliku z rozszerzeniem .htm na lokalnym dysku komputera.
Format nazwy pliku: biasDDMMYYYY_hhmmss, gdzie DD to numer dnia, MM - numer miesiąca, YYYY - rok, hh - aktualna godzina, mm - minuta, ss - sekunda.
Plik jest zachowywany w domyślnym miejscu wskazanym w opcjach przeglądarki internetowej lub w miejscu wskazanym przez użytkownika.
Po zachowaniu strony wynikowej, korzystając z funkcji przycisku , można w każdej chwili odtworzyć pierwotne dane, zmodyfikować
lub uzupełnić je, wybrać inne opcje itp.
kieruje do formularza Wybór metody, w którym można ponownie ustalić zakres badania i/lub typ próbek i po zaakceptowaniu
przeprowadzić obliczenia obciążenia procedury dla wcześniej wprowadzonych danych liczbowych.
zachowuje tylko dane liczbowe wprowadzonych serii pomiarowych w postaci pliku tekstowego z rozszerzeniem .txt na lokalnym dysku komputera.
Format nazwy pliku: biasDDMMYYYY_hhmmss, gdzie DD to numer dnia, MM - numer miesiąca, YYYY - rok, hh - aktualna godzina,
mm - minuta, ss - sekunda. Plik jest zachowywany w domyślnym miejscu wskazanym w opcjach przeglądarki internetowej
lub w miejscu wskazanym przez użytkownika. Serie w pliku są ułożone w kolumnach i oddzielone za pomocą średnika ;.
Po zachowaniu pliku, korzystając z funkcji przycisku ,
można dane liczbowe w nim zawarte wprowadzić i analizować w innych modułach e-stat.
przenosi do formularza Import danych w seriach, w którym należy wskazać plik z danymi liczbowymi serii pomiarowych,
określić separator danych (jeśli inny niż znaki ; (średnik) : (dwukropek) | (kreska pionowa)
spacjatabulator), ułożenie serii (w kolumnach lub wierszach) i załadować
go za pomocą przycisku Importuj. Aktualnie są obsługiwane pliki tekstowe ASCII (z rozszerzeniem .txt) oraz ASCII
z programu Excel (z rozszerzeniem .csv). Jeśli w pliku znajdowały się dane liczbowe i nie pojawiły się inne błędy, wówczas
zostaną one rozdzielone do indywidualnych pól w liczbie odpowiadającej liczbie serii. Poszczególne serie po weryfikacji
można przenieść do macierzystego formularza Edycja danych | Raport po naciśnięciu przycisku Przenieś.
Przycisk Usuń kasuje serię z formularza importowania.