Test badający czy wprowadzone wyniki (próbka statystyczna) należy do populacji wyników o rozkładzie normalnym.
Badanie opiera się na konstrukcji tzw.
wykresu normalności rozkładu prawdopodobieństwa, który w przypadku spełnienia
założenia o normalności wyników powinien przyjmować kształt zależności liniowej.
Etapy konstrukcji wykresu normalności rozkładu prawdopodobieństwa:
- uporządkowanie wyników od najmniejszego do największego;
- przypisanie numerów poszczególnym wynikom w uporządkowanej rosnąco serii (i = 1, 2,..., n, gdzie 1 jest numerem przypisanym
najmniejszemu wynikowi, a n - największemu wynikowi w serii);
- wyznaczenie skumulowanego prawdopodobieństwa dla i-tego wyniku w serii na podstawie wzoru: CP(i) = (i - 0.5) / n;
- wyznaczenie wartości parametru z rozkładu normalnego (w wariancie jednostronnym) odpowiadającego
wartości skumulowanego prawdopodobieństwa obliczonego w kroku nr 3;
- wykreślenie zależności między wartościami parametru z (z kroku nr 4) a odpowiadającymi im wynikami (x) uporządkowanej rosnąco serii.
Korelacji poszukuje się metodą regresji liniowej.
Spełnienie założenia o normalności rozkładu wyników obrazuje linia prosta przechodząca przez punkt (0, 0). Odwrotność wartości
wspólczynnika nachylenia tej zależności estymuje błąd standardowy serii wprowadzonych wyników.
Parametrem testowym jest
współczynnik korelacji, r zależności zdefiniowanej w kroku nr 5.
Wartość uzyskana metodą regresji liniowej (eksperymentalna) jest porównywana z wartością krytyczną współczynnika korelacji
wykresu normalności rozkładu prawdopodobieństwa, odczytaną dla założonego poziomu ufności i liczby wprowadzonych wyników eksperymentalnych.
Jeśli wartość eksperymentalna jest mniejsza od wartości krytycznej, wówczas rozkład wyników eksperymentalnych
nie jest normalny. Dla takiej serii wyników nie można stosować większości testów statystycznych
opartych na założeniu o normalności rozkładu wyników.
Dodatkowym elementem testu jest wyznaczenie cech rozkładu wyników. Ilościowo określają je dwa zasadnicze parametry:
- skośność (miara asymetrii rozkładu normalnego) o wartości oczekiwanej równej 0, tzn. rozkład normalny wyników (idealnie symetryczny)
posiada skośność równą 0;
- kurtoza (miara spłaszczenia rozkładu normalnego) o wartości oczekiwanej równej 0. tzn. rozkład normalny wyników ma kurtozę równą 0.